تاریخچه کفش، این یار باوفا
با جستجو در تاریخچه کفش در می یابیم که در بیشتر تمدن های اولیه، صندل رایج ترین کفش بود، با این حال، چند فرهنگ اولیه کفش های قابل توجه تری داشتند. اما کفشها در تمدنهای باستانی – و حتی نه چندان باستانی – تفاوتهای طراحی عمدهای نسبت به همتایان امروزی خود داشتند. در واقع، تا اواخر دهه 1850، بیشتر کفشها بر روی قالب های یک شکل (فرمهایی به شکل پا که روی آنها کفشها ساخته و تعمیر میشد) ساخته میشدند، که به این معنی بود که کفشهای راست و چپ تقریباً یکسان بودند. از طرفی، این باعث می شد که آنها قابل تعویض باشند. از جنبه منفی، آنها احتمالاً بسیار کمتر راحت بودند!
تاریخچه کفش در دوره قبل از میلاد مسیح
در بین النهرین، حدود 1600 تا 1200 قبل از میلاد، مردم کوهستانی که در مرز ایران زندگی می کردند، نوعی کفش نرم از چرم می پوشیدند که شبیه به کفش های moccasin امروزی بود. در قرآن کریم به کفش های حضرت موسی اشاره شده که به او از جانب خداود امر می شود که آن ها را از پا به درآورد. مصریان از سال 1550 قبل از میلاد شروع به ساختن کفش از نی های بافته کردند.
این کفشها که بهعنوان کفشهای روپوش پوشیده میشدند، به شکل قایق بودند و دارای بندهایی بودند که از نیهای بلند و نازک ساخته شده بود که با نوارهای پهنتری از همان مواد پوشانده شده بود. کفشهایی به این سبک تا اواخر قرن نوزدهم هنوز ساخته میشدند. در همین حال، در چین، کفشهایی که از لایههای کنف ساخته میشدند، تقریباً در قرن آخر قبل از میلاد، با فرآیندی شبیه به لحافسازی ساخته میشدند و دوختهای تزیینی و همچنین کاربردی را نشان میدادند. در ایران مردمان پاپوشی از چرم به پا داشتند که توسط بندهایی به مچ و ساق پا محکم می شد.
حدود 43-450 میلادی
اعتقاد بر این است که صندل های رومی اولین کفشی است که به طور خاص برای تناسب با پا طراحی شده است. صندل ها با کف چوب پنبه ای و بندهای چرمی یا توری ساخته شده و برای زنان و مردان یکسان بودند. برخی از صندل های نظامی معروف به کالیگا از نوعی میخ برای تقویت زیره کفش استفاده می کردند.
کالیگا
از اواخر قرن 4 میلادی در ایران کفشی استفاده می شد که رویه ای از جنس پارچه بافته شده با نخ پشمی و کفی تخت داشت و به آن گیوه می گفتند.
تاریخچه کفش؛ حدود 937 میلادی
بستن پا عملی بود که در سلسله تانگ (618-907 پس از میلاد) معرفی شد و در طول سلسله سونگ (960-1279 پس از میلاد) در چین رواج بیشتری یافت. از سن 5 تا 8 سالگی، استخوانهای پای دختران شکسته میشد و سپس برای جلوگیری از رشد، محکم بسته میشد. طول ایده آل برای پاهای زنان از شکوفه های نیلوفر آبی الگوبرداری شد و مقرر شد طول آن بیش از 8 تا 10 سانتی متر نباشد. دخترانی با پاهای ریز و قوس دار به عنوان انتخاب های اول برای ازدواج باشند. اما این عمل فلج کننده باعث شد بسیاری از آنها به سختی قادر به راه رفتن باشند.
این پاهای کوچک با کفشهای شیک ساخته شده از ابریشم یا پنبه و گلدوزیهای فراوان تزئین شده بود. زنان چینی از طبقات بالا اغلب با جفت های زیادی از این گونه کفش ها دفن می شدند. با این که چندین ممنوعیت بر این عمل اعمال شد (اولین مورد توسط امپراتور چون چی از سلسله مانچو در سال 1645 و دومین ممنوعیت توسط امپراتور کانگ هسی در سال 1662)، ولی بستن پا در چین تا اوایل قرن بیستم یک عمل رایج باقی ماند.
قرن دوازدهم
کفشی به نام Poulianes که یک نوع کفش نوک تیز بود (مشابه یک کفش در مد لهستانی) در قرون وسطی رایج شد و تا اوایل قرن 15 مورد استفاده قرار می گرفت.
یک اتفاق جدید در تاریخچه کفش این بود به تدریج استفاده از کفش های مخصوص فصل رواج یافت و به تناسب اوضاع سرما و گرما کفش های فصل سرد و فصل گرم پوشیده می شد.
تاریخچه کفش در حدود 1350 تا 1450
در این دوره کفش هایی رواج یافت به نام Pattens . پتنها کفشهایی با زیره بلند بودند که برای محافظت از پاها در برابر عوامل و شرایط کثیف خیابان استفاده میشد. آنها از نظر عملکرد شبیه به galoshes مدرن تر (روکش هایی با کف لاستیکی که روی کفش پوشیده می شود تا کفش را از آب و گل و لای محافظت کند) بودند، با این تفاوت که پتن ها به همان شکل قالب هایی ساخته می شدند که روی آنها نصب می شد.
1450 تا 1550
در دوران رنسانس، مدهای کفش از خطوط عمودی مورد علاقه سبکهای گوتیک تکامل یافت و افقیتر شد. این تکامل در هیچ کجا به اندازه شکل کفش در ناحیه ی پنچه پا مشهود نبود. هر چه کسی که این کفش ها را می پوشد ثروتمندتر و قدرتمندتر می شد، قسمت پنجه ی کفش افراطی و پهن تر می شد. با این حال، در حالی که کفشهای نوک مربعی رایج بودند، در این مدت کفشهای پنجه گرد شروع به ظهور کردند. کفشهای نوک گرد انتخابی کاربردیتر برای کودکان در نظر گرفته میشد، با این حال، حتی برخی از کفشهای بزرگسالان دوره تودور دارای نیمرخ گرد بودند.
قرن 17
در اواسط قرن هفدهم، مدهای کفش برای مردان بیشتر پنجه مربع بود، با این حال، در این زمان بود که طراحی انگشتی آغاز شد. به لطف احیای فرهنگ یونان باستان، شوپین (کفش های بدون پشت یا دمپایی با کفی با زیره بلند) در سراسر اروپای رنسانس رایج شد.
قابل توجه ترین نمونه های این دوره از اسپانیا (جایی که زیره ها گاهی از چوب پنبه ساخته می شدند) و ایتالیا آمده است. مردان، و همچنین زنان، پاپوش هایی شبیه گیوه ولی بدون قسمت پشتی به نام mules میپوشیدند که در مواد و رنگهای مختلف موجود بود و پاشنهای کمی گشاد داشت. (چیزی شبیه کفش آخوندی)
در سال 1660، با بازگرداندن چارلز دوم به تاج و تخت فرانسه، مد دادگاه های فرانسه در سراسر کشور محبوبیت یافتند. کفشهای پاشنه قرمز، سبکی که گفته میشود برای خود چارلز ایجاد شده بود، به مد آمد و تا قرن بعد در آنجا باقی ماند.
قرن 18
در قرن هجدهم، کفشهایی برای زنان طبقه مرفه، مانند کفش (یا صندل) های mules، در ابتدا به عنوان مد بودوآر شکل گرفتند، اما کم کم به مدل های روز و حتی مدل های مخصوص رقص تبدیل شدند. این کفش های دارای جذابیت جنسی مورد علاقه ی مادام دو پومپادور ، معشوقه لویی پانزدهم فرانسه بود و این شخص نقش مهمی در رواج این مد برعهده داشت. متأسفانه کفشهای شیک آن روز از موادی مانند ابریشم ساخته میشدند که آنها را برای استفاده در فضای باز نامناسب میکرد و در نتیجه کفشهای Pattens بازگشت بزرگی به عرصه مد داشتند. به ویژه در شهرهای بزرگ، مانند لندن، که هنوز برای مقابله با شرایط غیربهداشتی خیابان هایش اقدامی نکرده بودند.
در دهه 1780، شیفتگی به همه چیز “شرقی” منجر به معرفی کفش هایی با نوک پنجه رو به بالا به نام دمپایی Kampskatcha شد. (در حالی که به عنوان ادای احترام به مد چینی به این نام نامیده می شدند ولی آنها بیشتر شبیه Juttis بودند. دمپایی های نوک بالا که زنان مرفه دربار امپراتوری مغول می پوشیدند.) از سال های 1780 تا 1790، ارتفاع پاشنه ها به تدریج کاهش یافت. با نزدیک شدن به انقلاب فرانسه (1787-99) این روند بیشتر و بیشتر شد و برگ دیگری در تاریخچه کفش جهان رقم زد.
تاریخچه کفش؛ سبک های قرن 19
در سال 1817، دوک ولینگتون چکمه هایی را سفارش داد که مترادف با نام او شوند. کارآمد و بدون تزئینات، ” Wellies ” (یا همان چکمه) در همه جا مد شد. نسخه لاستیکی آن امروزه نیز محبوب است، در دهه 1850 توسط شرکت لاستیک شمال بریتانیا معرفی شد. در دهه بعد، شرکت تولید کفش خانوادگی C & J Clark Ltd تاسیس شد و یکی از تولیدکنندگان کفش پیشرو در انگلستان در تاریخچه کفش باقی ماند.
قبل از سال 1830 هیچ تفاوتی بین کفش راست و چپ وجود نداشت. کفشسازان فرانسوی به این فکر افتادند که روی کفی کفشها برچسبهای کوچکی بگذارند:”Gauche” برای سمت چپ و “Droit” برای سمت راست. در حالی که کفش ها هنوز هر دو صاف بودند، از آنجایی که سبک فرانسوی اوج مد محسوب می شد، کشورهای دیگر به سرعت از این روند تقلید کردند.
در سال 1837 توسط جی اسپارکس هال، چکمههای با کناره های کشی را به ثبت رساند که به مردم اجازه میداد خیلی راحتتر از کفشهایی که نیاز به دکمه یا بند دارند، آنها را بپوشند و درآورند. هال یک جفت از آنها را به ملکه ویکتوریا تقدیم کرد و این سبک تا پایان دهه 1850 محبوبیت خود را حفظ کرد.
فضایی برای تزئین
در دهه1860، کفش های تخت، با نوک مربعی یا پهن که دارای بند در کناره ها بودند یک مد شیک محسوب می شدند. این باعث می شد جلوی کفش برای تزئین آزاد باشد. گل رز یکی از تزیینات رایج آن روز برای کفش های زنانه بود. در اواسط تا اواخر دهه 1800، کفشهای مونتاژ نشده ساختهشده با ورقههای مسطح از نی بافته شده در ایتالیا تولید میشد و در سراسر اروپا و آمریکا فروخته میشد تا به دلخواه کفاشها ساخته شوند.
در اواسط دهه 1870، مردم مانچوی چین (که عمل بستن پا را انجام نمی دادند) کفشهای با زیره با ارتفاع را که پیشروی سبکهای مد قرن بیستم بودند، ترجیح میدادند. پاشنه های سُم شکل، باعث افزایش تعادل می شدند. کفشهای زنانه بلندتر و تزئینات پیچیدهتری نسبت به کفشهای مردانه داشتند.
نوآوری های قرن نوزدهم در تولید کفش
دهه 1830 : “Plimsolls” کفشهای رویه پارچه ای (یا برزنتی) با زیرههای لاستیکی، که اولین بار توسط شرکت لاستیک لیورپول تولید شد. و به عنوان کفش های ساحلی معرفی شدند.
15 ژوئن 1844 : چارلز گودیر ، مخترع و مهندس طراحی صنعتی، حق اختراع لاستیک ولکانیزه را دریافت کرد. فرآیندی که باعث بهبود خواص مختلف لاستیک از جمله استحکام آن می شد. او همچنین از گرما برای ذوب لاستیک و اتصال به پارچه یا سایر اجزای کفش برای اتصال محکم تر و دائمی تر استفاده کرد.
1858: لیمن رید بلیک ، مخترع آمریکایی ، حق اختراع ماشین خیاطی تخصصی خود را دریافت کرد که کف کفش ها را به رویه می دوخت.
24 ژانویه 1871: چارلز گودیر جونیر، “گودیِر وِلت”، ماشینی برای دوخت چکمه و کفش را به ثبت رساند.
1883: یان ارنست ماتزلیگر یک اختراع برای دستگاه تولید کفش به ثبت رساند که راه را برای تولید انبوه کفش های مقرون به صرفه هموار می کرد. این ماشین رویه را روی قالب نگه می داشت و به سمت زیره می کشید. با میخ رویه را به زیره متصل و کفش تکمیل شده را بیرون میداد. این ماشین ظرفیت تولید روزانه 700 جفت کفش را داشت که تقریبا ده برابر مقداری بود که می شد با دست تولید کرد. پس از مرگ او شرکت کفش ماشینی یونایتد حق امتیاز این دستگاه را به دست آورد.
1899 ژانویه 24: هامفری سالیوان ایرلندی-آمریکایی اولین پاشنه لاستیکی برای کفش را ثبت اختراع کرد. بعدها، الیجا مک کوی (که بیشتر به خاطر توسعه یک سیستم روانکاری برای موتورهای بخار راهآهن که نیازی به توقف قطار نداشتند شناخته شده است)، یک پاشنه لاستیکی بهبود یافته اختراع کرد.
شرکت های Keds و Converse و تکامل کفشهای کتانی
در سال 1892، 9 شرکت کوچک تولید لاستیک ادغام شدند و شرکت لاستیک ایالات متحده را تشکیل دادند. از جمله آنها، شرکت تولید کفش لاستیکی متالیک گودیر بود که در دهه 1840 ایجاد شد. و در ناگاتاک، کانکتیکات، اولین صاحب مجوز فرآیند ولکانیزاسیون چارلز گودیر بود. در حالی که کفش های Plimsolls برای نزدیک به شش دهه در صحنه بودند، ولکانیزاسیون بازی را برای این کفش های پارچه ای با زیره لاستیکی تغییر داد.
از سال 1892 تا 1913، شرکت های زیر مجموعه شرکت لاستیک ایالات متحده ، محصولات خود را با 30 نام تجاری مختلف تولید میکردند. اما این شرکت تصمیم گرفت مارکهای خود را تحت یک برند واحد تجمیع کند. اسم مورد علاقه اولیه Peds بود، برگرفته از واژه لاتین برای پا، اما شرکت دیگری قبلاً مالک آن علامت تجاری بود. در سال 1916، انتخاب به دو گزینه نهایی رسید: Veds یا Keds. صدای “ک” برنده شد و Keds متولد شد. در همان سال، Keds کفش ورزشی قهرمانی زنانه خود را معرفی کرد.
تاریخچه کفش؛ کفش های بی صدا وارد می شوند!
Keds اولین بار در سال 1917 به عنوان “sneakers” (کفشهای کتانی) رویه پارچه ای به بازار عرضه شد. هنری نلسون مککینی، نویسندهای که برای آژانس تبلیغاتی NW Ayer & Son کار میکرد، کلمه “sneakers” را برای اشاره به ماهیت آرام و بی صدای کفشهای لاستیکی هنگام راه رفتن در مقایسه با صدای بلند زیره های چرمی سخت معمول آن دوران ابداع کرد. کفشهای دیگر، به استثنای کفش های موکاسین، پر سر و صدا بودند در حالی که کفشهای کتانی عملاً بیصدا بودند.
در نهایت برند Keds توسط Stride Rite Corporation در سال 1979 و سپس توسط Wolverine World Wide در سال 2012 خریداری شد.
سال 1917 سالی باشکوه برای تاریخچه کفش های بسکتبال بود. Converse All Stars، اولین کفشی که به طور خاص برای این بازی طراحی شده بود، معرفی شد. کمی بعد، چاک تیلور، بازیکن مشهور آن زمان، سفیر برند شد. این طرح در طول سالها تقریباً یکسان باقی مانده است و امروزه از منظر فرهنگی به یک نماد تبدیل شده است.
شاید برایتان جالب باشد: کفش کانورس؛ معرفی و تاریخچه آن
سبک های اوایل قرن بیستم
در اواخر 19، کفش های پاشنه کوتاه از دور خارج و با شروع قرن جدید مدهای کفش پاشنه بلند دوباره احیا شدند. با این حال، همه حاضر نبودند برای مد رنج بکشند. در سال 1906، ویلیام ماتیاس شول، متخصص پا در شیکاگو، نام تجاری کفش های اصلاحی/طبی خود را به نام دکتر شول عرضه کرد.
در دهه 1910، اخلاق و مد به طور فزاینده ای در تضاد بودند. از دختران باحیا انتظار می رفت با مجموعه ای از آداب اجتماعی رفتار کنند، از جمله مواردی که در مورد ارتفاع پاشنه کفش های زنانه عرف شده بود. ارتفاع پاشنه ای بیش از 7 سانت “ناشایست” تلقی می شد.
کفشهای Spectator ، کفش های آکسفورد دو رنگ که معمولاً توسط حامیان بریتانیایی رویدادهای ورزشی پوشیده می شد، در پایان جنگ جهانی اول در میان ثروتمندان محبوبیت زیادی به دست آورد. اما در آمریکا، این کفش ها تبدیل به یک ضد فرهنگ شدند. در دهه 40، این کفش ها اغلب با کت و شلوار Zoot ست می شدند. تیپی که توسط مردان آفریقایی آمریکایی و اسپانیایی تبار در سرپیچی و از وضعیت موجود استفاده میشد (یک مد اعتراضی بود).
همکاران جدید گاوها وارد می شوند!
یکی از خلاقترین طراحان کفش قرن بیستم، سالواتوره فراگامو، در دهه 1930 به شهرت رسید. فراگامو علاوه بر آزمایش با مواد غیرمعمول از جمله پوست کانگورو، تمساح و پوست ماهی، از طرح های تاریخی برای کفش های خود استفاده کرد. صندل های چوب پنبه ای او که کماکان تولید و بازطراحی می شوند یکی از مهمترین طرح ها کفش قرن بیستم محسوب می شوند.
در همان زمان، در نروژ، طراحی به نام نیلز گرگوریوسون تورنگر به دنبال ایجاد کفشی بود که واقعا راحت و شیک باشد. نوآوری زنانه/مردانه او، کفشی که Aurland moccasin نامیده میشد، از moccasins بومی و کفشهایی که مورد علاقه ماهیگیران نروژی است، الهام گرفته شده بود. این کفش ها هم در اروپا و هم در آمریکا عرضه شدند. چندی بعد، خانواده اسپولدینگ مستقر در نیوهمپشایر کفش مشابهی به نام لوفر « Loafer » را روانه بازار کردند که در نهایت به اصطلاح عمومی برای این سبک تبدیل شد.
تلفیق سکه و کفش
در سال 1934، جی اچ باس اولین طرح خود را به نام Weejuns به نمایش گذاشت (بازی با کلمه Norwegian به عنوان اشاره ای به محل تولد اصلی طراح). Weejuns یک نوار چرم متمایز در سرتاسر بالای کفش داشت که دارای طراحی برش خورده ای بود. بچههایی که این کفشها را میپوشیدند در این شکاف ها یک یا چند سکه قرار می دادند، و این طور شد که این کفشها به عنوان Penny Loafers معروف شدند.
کفش boatبه معنی قایق (یا deck به معنی عرشه) توسط قایقران آمریکایی پل اسپری در سال 1935 اختراع شد. اسپری پس از تماشای اینکه چگونه سگش میتوانست روی یخ ثبات خود را حفظ کند الهام گرفت که شیارهایی را در کف کفشهایش برش دهد و یک برند به وجود آمد. این کفش ها را به طور سنتی بدون جوراب می پوشند.
تاریخچه کفش پس از جنگ جهانی دوم و نیمه دوم قرن بیستم
جنگ جهانی دوم یک چالش برای تعدادی از ترندهای کفش بود. کفش Doc Martens، ترکیبی از کفیهای راحت بالشتک دار با رویههای بادوام، توسط دکتر کلاوس مارتنز در سال 1947 اختراع شد. در سال 1949، مدل Brothel creepers، زاییده فکر جورج کاکس، کفشساز بریتانیایی بود که زیره یک چکمه ارتش را به یک مدل wedge ضخیم اغراقآمیز تبدیل کرد.
سبک Loafers برای مدت طولانی به عنوان یک کفش مورد استفاده عوام در آمریکا در نظر گرفته می شد، اما زمانی که این سبک در سال 1953 توسط گوچی بازابداع شد، کفش منتخب برای مناسبت های رسمی برای علاقه مندان به مدهای لاکچری از هر دو جنس (زن و مرد) شد و تا دهه 1980 باقی ماند.
این کمرباریک های جذاب
“Stiletto heels” یا کفشهای پاشنه بلند (که نامشان برگرفته از تیغههای رزمی سیسیلی بود) در دهه 1950 با بازگشت دختر های کمر باریک به صنعت مد، دوباره مد شدند.. طراح مد، راجر ویویر از خانه مد دیور، بیشترین تأثیر را بر روی کفش های این سبک از آن دوره داشته است.
در حالی که آنها برای بیش از 6000 سال به انواع مختلف وجود داشته اند، صندل های لاستیکی Y شکل که به عنوان دمپایی انگشتی شناخته می شوند تقریباً در دهه 1960 در همه جا به وفور مد شدند.
خانواده Birkenstock از سال 1774 در کار ساخت کفش بودند. با این حال سال 1964 بود که کارل بیرکنستاک طرح جدید خود را ابداع کرد و بخش رویه را به کناره های زیره صندل دوخت و این شرکت به یک نام آشنا تبدیل شد.
در میان تب داغ دیسکوها در دهه 1970، کفش های با زیره بلند که به “platform shoes” معروف بودند دوباره مد شدند. یک کامبک به یکی از طرحهای سالواتوره فراگامو از چهار دهه قبل که مردان و زنان با کفشهای بسیار بلند روی استیج ها می رقصیدند. یکی از محبوب ترین برندهای آن دوران Candie’s بود که در سال 1978 راه اندازی شد.
چکمه های Ugg در ابتدا از پوست گوسفند ساخته می شدند و موج سواران استرالیایی برای گرم کردن پاهای خود پس از قرار گرفتن در آب می پوشیدند. در سال 1978، پس از اینکه برایان اسمیت این بوت ها را تحت عنوان UGG Australia به کالیفرنیا وارد کرد، این برند شروع به کار کرد و از آن زمان به عنوان یکی از اصلیترین محصولات مد باقی مانده است. اما طرح های کپی از جنس مواد مصنوعی و ارزانتر بازار را پر کرده است.
تجارت به سبک جردن
در دهه 1980 جنون تناسب اندام به وجود آمد که شکل کفش ها را تغییر داد. طراحانی مانند ریباک به طور فزاینده ای برندسازی و کفش های تخصصی را به امید بالا بردن کیفیت و سود مورد توجه قرار دادند. موفقترین برند ورزشی که از این روند سود میبرد، ایر جردن نایک است که شامل کفشهای بسکتبال و لباسهای سبک ورزشی و غیررسمی است.
این برند برای مایکل جردن که 5 سال برنده جایزه با ارزش ترین بازیکن ایجاد شد. کفشهای کتانی اصلی Air Jordan که توسط پیتر مور، تینکر هتفیلد و بروس کیلگور برای نایک طراحی شدهاند، در سال 1984 تولید شدند و فقط برای استفاده جردن بودند، اما در اواخر همان سال برای عموم عرضه شدند. این کفش ها، به ویژه آنهایی که به طور خاص توسط مایکل جردن پوشیده شده اند، به قیمت های گزافی فروخته شده اند. (بالاترین رکورد ثبت شده تا سال 2021 یک میلیون و چهارصد و هفتاد هزار دلار بود). این برند در دهه 2020 کماکان به پیشرفت خود ادامه می دهد.
کفش ها چینی می شوند
در دو دهه ابتدایی قرن 21 و همزمان با رشد شدید اقتصادی و صنعتی در کشور چین، بسیاری از مدل ها و سبک های مطرح کفش و همچنین کفش هایی با طراحی های عادی که مورد استفاده روزمره مردم دنیا است در این کشور ساخته و به همه کشورهای جهان صادر می شود. تقریبا هیچ مدل کفشی در جهان معرفی نمی شود که نتوان کپی های مختلف آن را با درجه کیفیت های متفاوت در چین پیدا کرد. به نظر می رسد که نام چین پیوند عمیقی با تاریخچه کفش دارد.
حالا که با تاریخچه پر فراز و نشیب کفش آشنا شدید اگر هوای خریدن کفش به سرتان زده پیشنهاد می کنم تا از فروشگاه اینترنتی ضیا کالا دیدن کنید چون ما کفش های زیبایی را از بین کفش های موجود در بازار برای شما گلچین کرده ایم.
3 دیدگاه در “تاریخچه کفش”